A must read... Assadour Guzelian ... National Anthem
Ժամանակն է որ Հայաստան ունենայ Իր
Արժանավայել Պետական Օրհներգը
——————————————
Վերջերս դարձեալ վերարծարծուած է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփիւռքի
լրամիջոցները ողողուած են տարբեր հայացքներու տէր մարդոց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մէկ բան յստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգաւաճ եւ հզօր Հայաստան մը կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերու բաձարձակ մեծամասնութիւնը, յատկապէս մտաւորականներն ու արուեստագէտները, համաձայն են որ վերահաստատուի Արամ Խաչատուրեանի յօրինած հրաշալի հիմնը, որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Վերոյիշեալ հարցի մասին իմ տեսակէտս եղած է եւ կը մնայ միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտած եմ ”Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնուած որոշումը։ Ինձի համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ անիմաստ արարքը, որուն մէջ կարեւոր դեր խաղցան, բացի պետական ղեկավարներէն՝ նաեւ աղմկարար “փառքի մուրացկաններ”, ինչպէս նաեւ չակերտաւոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունէութեան իրաւադաշտը, իմ կարծիքով, սահմանափակուած պէտք է ըլլար քայլարշաւներով…։
Երկրի մը պետական օրհներգը իր մէջ պէտք է խտացնէ իր ժողովրդին պատմութիւնը, անոր մշակոյթը, անոր հոգւոր արժէքները, անոր երաժշտութեան դարաւոր ձայնալիքները, մանաւանդ՝ անոր բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու վճռականութեան ու հայրենասիրական ոգիին արտայատութիւնը։
Արամ Խաչատուրյանի յօրինած օրհներգը իր մէջ կը խտացնէ ահա՝ այդ բոլորը։
Այս առնչութեամբ տեղին է նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրեանը այցելեց Լոնտոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս (Հունուար-Փետրուար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներէն մէկուն ենթացքին, պատասխանելով հարցումիս, Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործութեան հիմնական աղբիւրը եղած է հայկական ծողովրդական երաժշտութիւնը։ Խաչատուրեանէն խնդրեցի խօսիլ նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպէս նախկին դպրեվանեցի զարմացայ, երբ Վարպետը յայտնեց, որ օրհներգի յօրինման մէջ օգտագործած է հայկական եկեղեցական շարականներու՝ յատկապէս "Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ”ի երաժշտութիւնը։
Հայաստանի եւ սփիւռքի մէջ կան մարդիկ եւ խմբաւորումներ, որոնք դէմ են Ա. Խաչատուրեանի հիմնը որդեգրել որպէս Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ ան յօրինուած է խորհրդային տարիներուն եւ անկէ “սովետական հոտ կու գայ…։”
Ինչպէս նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնուած է հայ եկեղեցւոյ շարականներու երաժշտութեան վրայ, հետեւաբար անկէ բացարձակապէս “սովետական հոտ” չի կրնար գալ…։ Ընդհակառակը՝ այդ օհներգին մէջ կայ հայոց դարաւոր պատմութեան արձագանգը, Հայկ Նահապետի հուժկու ձայնը, Գրիգոր Լուսաւորիչի, Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ կաթողիկոսի խնկաբոյր աղօթքներուն հունչը , Վարդան Մամիկոնեանի եւ Դաւիթ Բէկի մարտական ոգին եւ մեր սրբացած բիւրաւոր նահատակներու արդարութիւն պահանջող ճիչը...։
Ինչպէ՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն երգահաններէն մէկուն, Արամ Խաչատուրեանի յօրինած, եւ աշխարհի լաւագոյն հիմներէն մէկը համարուող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշուառ անտէր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ծառանգութիւն ունեցող հայ ժողովրդին աններելի է, նոյնիսկ ամօթ՝ ուրիշին յօրինած երգը որդեգրել, որպէս պետական օրհներգ։
ինձի համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թէ ինչպէ՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մէկ առնչութիւն ունի հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպէս պետական օրհներգ…։
Հաւանաբար գտնուին քաղաքական տարբեր խմբաւորումներու պատկանող մարդիկ, որոնք հարցումս համարեն իրենց հասցէագրուած նետարձակում։ Կրնամ վստահեցնել այդպիսիները որ
յօդուածս այդպիսի նպատակ չի հետապնդեր։
Հայ արուեստի՝ յատկապէս բանաստեղծութեան եւ երաժշտութեան բնագաւառէն ներս, բազմաթիւ գլուխգործոցներ կեանքի կոչուեցան սովետական տարիներուն։ Եթէ Խաչատուրեանի օրհներգէն “սովետական հոտ կու գայ”, նոյն տրամաբանութեամբ՝ “հոտ կու գայ” նաեւ խորհրդային տարիներուն յօրինուած ստեղծագործութիւններէն։։ Ի՞նչ ընենք, ոչնչացնե՞նք զանոնք…։Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշուառ անտէր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ”, նոյն նշտրակով կարելի էր նաեւ ”Սովետական ազատ անկախ Հայաստան"ի "սովետական"ը կտրել, եւ անոր փոխարէն դնել, օրինակ՝ "մեր փառապանծ ազատ անկախ Հայաստան”, կամ նման ուրիշ արտայայտութիւն մը։
Արամ Խաչատուրեան Տուն-թանգարանի դիմագրքին մէջ (facebook) Լիանա Կարապետեանի հրատարակած Արթուր Եղիկեանի "Հիմնի պատմութիւնը" շահեկան յօդուածը մեծապէս տպաւորեց զիս իր լրջութեամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքին մէջ օրհներգի հետ կապուած լուրջ վերլուծումներու վրայ հիմնուած կարծիքներ յայտնած եւ առաջարկներ կատարած են նաեւ՝ կարգ մը այլ հեղինակաւոր անձնաւորութիւններ, ինչպէս Դանիէլ Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնեանն ու ուրիշներ։ Անոնց թելադրութիւնն է, որ Խաչատուրեանի յօրինած հիմնը վերահաստատուի որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Յօդուածս կ’ուզեմ աւարտել հետեւեալ եզրակացութեամբ.
Բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու աշխատանքին նուիրուած ժողովուրդ մը, իմ կարծիքով, ԱՐԺԱՆԻ Է ՈՒՆԵՆԱԼ
ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺԻՇՏԻ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՀԻՄՆԸ ՈՐՊԷՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Կիւզելեան
Լոնտոն, Փետրուար 2019
----------------0---------------
Օրհներգ Արեւմտահայերէն
13/02/2019, 16:37
Ժամանակն է որ Հայաստան ունենայ Իր
Արժանավայել Պետական Օրհներգը
——————————————
Վերջերս դարձեալ վերարծարծուած է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփիւռքի
լրամիջոցները ողողուած են տարբեր հայացքներու տէր մարդոց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մէկ բան յստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգաւաճ եւ հզօր Հայաստան մը կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերու բաձարձակ մեծամասնութիւնը, յատկապէս մտաւորականներն ու արուեստագէտները, համաձայն են որ վերահաստատուի Արամ Խաչատուրեանի յօրինած հրաշալի հիմնը, որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Վերոյիշեալ հարցի մասին իմ տեսակէտս եղած է եւ կը մնայ միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտած եմ ”Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնուած որոշումը։ Ինձի համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ անիմաստ արարքը, որուն մէջ կարեւոր դեր խաղցան, բացի պետական ղեկավարներէն՝ նաեւ աղմկարար “փառքի մուրացկաններ”, ինչպէս նաեւ չակերտաւոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունէութեան իրաւադաշտը, իմ կարծիքով, սահմանափակուած պէտք է ըլլար քայլարշաւներով...։
Երկրի մը պետական օրհներգը իր մէջ պէտք է խտացնէ իր ժողովրդին պատմութիւնը, անոր մշակոյթը, անոր հոգւոր արժէքները, անոր երաժշտութեան դարաւոր ձայնալիքները, մանաւանդ՝ անոր բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու վճռականութեան ու հայրենասիրական ոգիին արտայատութիւնը։
Արամ Խաչատուրյանի յօրինած օրհներգը իր մէջ կը խտացնէ ահա՝ այդ բոլորը։
Այս առնչութեամբ տեղին է նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրեանը այցելեց Լոնտոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս (Հունուար-Փետրուար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներէնմէկունենթացքին,պատասխանելով հարցումիս,Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործութեան հիմնական աղբիւրը եղած է հայկական ծողովրդական երաժշտութիւնը։ Խաչատուրեանէն խնդրեցի խօսիլ նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպէս նախկին դպրեվանեցի զարմացայ, երբ Վարպետը յայտնեց, որ օրհներգի յօրինման մէջ օգտագործած է հայկական եկեղեցական շարականներու՝ յատկապէս "Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ”ի երաժշտութիւնը։
Հայաստանի եւ սփիւռքի մէջ կան մարդիկ եւ խմբաւորումներ, որոնք դէմ են Ա. Խաչատուրեանի հիմնը որդեգրել որպէս Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ ան յօրինուած է խորհրդային տարիներուն եւ անկէ “սովետական հոտ կու գայ...։”
Ինչպէս նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնուած է հայ եկեղեցւոյ
Վերջերս դարձեալ վերարծարծուած է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփիւռքի
լրամիջոցները ողողուած են տարբեր հայացքներու տէր մարդոց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մէկ բան յստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգաւաճ եւ հզօր Հայաստան մը կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերու բաձարձակ մեծամասնութիւնը, յատկապէս մտաւորականներն ու արուեստագէտները, համաձայն են որ վերահաստատուի Արամ Խաչատուրեանի յօրինած հրաշալի հիմնը, որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Վերոյիշեալ հարցի մասին իմ տեսակէտս եղած է եւ կը մնայ միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտած եմ ”Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնուած որոշումը։ Ինձի համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ անիմաստ արարքը, որուն մէջ կարեւոր դեր խաղցան, բացի պետական ղեկավարներէն՝ նաեւ աղմկարար “փառքի մուրացկաններ”, ինչպէս նաեւ չակերտաւոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունէութեան իրաւադաշտը, իմ կարծիքով, սահմանափակուած պէտք է ըլլար քայլարշաւներով...։
Երկրի մը պետական օրհներգը իր մէջ պէտք է խտացնէ իր ժողովրդին պատմութիւնը, անոր մշակոյթը, անոր հոգւոր արժէքները, անոր երաժշտութեան դարաւոր ձայնալիքները, մանաւանդ՝ անոր բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու վճռականութեան ու հայրենասիրական ոգիին արտայատութիւնը։
Արամ Խաչատուրյանի յօրինած օրհներգը իր մէջ կը խտացնէ ահա՝ այդ բոլորը։
Այս առնչութեամբ տեղին է նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրեանը այցելեց Լոնտոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս (Հունուար-Փետրուար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներէնմէկունենթացքին,պատասխանելով հարցումիս,Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործութեան հիմնական աղբիւրը եղած է հայկական ծողովրդական երաժշտութիւնը։ Խաչատուրեանէն խնդրեցի խօսիլ նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպէս նախկին դպրեվանեցի զարմացայ, երբ Վարպետը յայտնեց, որ օրհներգի յօրինման մէջ օգտագործած է հայկական եկեղեցական շարականներու՝ յատկապէս "Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ”ի երաժշտութիւնը։
Հայաստանի եւ սփիւռքի մէջ կան մարդիկ եւ խմբաւորումներ, որոնք դէմ են Ա. Խաչատուրեանի հիմնը որդեգրել որպէս Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ ան յօրինուած է խորհրդային տարիներուն եւ անկէ “սովետական հոտ կու գայ...։”
Ինչպէս նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնուած է հայ եկեղեցւոյ
Page 1 of 3
Օրհներգ Արեւմտահայերէն 13/02/2019, 16:37
շարականներու երաժշտութեան վրայ, հետեւաբար անկէ բացարձակապէս
“սովետական հոտ” չի կրնար գալ...։ Ընդհակառակը՝ այդ օհներգին մէջ կայ
հայոց դարաւոր պատմութեան արձագանգը, Հայկ Նահապետի հուժկու ձայնը,
Գրիգոր Լուսաւորիչի, Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ կաթողիկոսի խնկաբոյր
աղօթքներուն հունչը , Վարդան Մամիկոնեանի եւ Դաւիթ Բէկի մարտական ոգին եւ
մեր սրբացած բիւրաւոր նահատակներու արդարութիւն պահանջող ճիչը...։
Ինչպէ՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն երգահաններէն մէկուն, Արամ Խաչատուրեանի յօրինած, եւ աշխարհի լաւագոյն հիմներէն մէկը համարուող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշուառ անտէր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ծառանգութիւն ունեցող հայ ժողովրդին աններելի է, նոյնիսկ ամօթ՝ ուրիշին յօրինած երգը որդեգրել, որպէս պետական օրհներգ։
ինձի համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թէ ինչպէ՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մէկ առնչութիւն ունի հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպէս պետական օրհներգ...։
Հաւանաբար գտնուին քաղաքական տարբեր խմբաւորումներու պատկանող մարդիկ, որոնք հարցումս համարեն իրենց հասցէագրուած նետարձակում։ Կրնամ վստահեցնել այդպիսիները որ
յօդուածս այդպիսի նպատակ չի հետապնդեր։
Հայ արուեստի՝ յատկապէս բանաստեղծութեան եւ երաժշտութեան բնագաւառէն ներս, բազմաթիւ գլուխգործոցներ կեանքի կոչուեցան սովետական տարիներուն։ Եթէ Խաչատուրեանի օրհներգէն “սովետական հոտ կու գայ”, նոյն տրամաբանութեամբ՝ “հոտ կու գայ” նաեւ խորհրդային տարիներուն յօրինուած ստեղծագործութիւններէն։։ Ի՞նչ ընենք, ոչնչացնե՞նք զանոնք...։Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշուառ անտէր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ”, նոյն նշտրակով կարելի էր նաեւ ”Սովետական ազատ անկախ Հայաստան"ի "սովետական"ը կտրել, եւ անոր փոխարէն դնել, օրինակ՝ "մեր փառապանծ ազատ անկախ Հայաստան”, կամ նման ուրիշ արտայայտութիւն մը։
Արամ Խաչատուրեան Տուն-թանգարանի դիմագրքին մէջ (facebook) Լիանա Կարապետեանի հրատարակած Արթուր Եղիկեանի "Հիմնի պատմութիւնը" շահեկան յօդուածը մեծապէս տպաւորեց զիս իր լրջութեամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքին մէջ օրհներգի հետ կապուած լուրջ վերլուծումներու վրայ հիմնուած կարծիքներ յայտնած եւ առաջարկներ կատարած են նաեւ՝ կարգ մը այլ հեղինակաւոր անձնաւորութիւններ, ինչպէս Դանիէլ Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնեանն ու ուրիշներ։ Անոնց թելադրութիւնն է, որ Խաչատուրեանի յօրինած հիմնը վերահաստատուի որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Յօդուածս կ’ուզեմ աւարտել հետեւեալ եզրակացութեամբ.
Բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու աշխատանքին նուիրուած
Ինչպէ՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն երգահաններէն մէկուն, Արամ Խաչատուրեանի յօրինած, եւ աշխարհի լաւագոյն հիմներէն մէկը համարուող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշուառ անտէր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ծառանգութիւն ունեցող հայ ժողովրդին աններելի է, նոյնիսկ ամօթ՝ ուրիշին յօրինած երգը որդեգրել, որպէս պետական օրհներգ։
ինձի համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թէ ինչպէ՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մէկ առնչութիւն ունի հայ ժողովուրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպէս պետական օրհներգ...։
Հաւանաբար գտնուին քաղաքական տարբեր խմբաւորումներու պատկանող մարդիկ, որոնք հարցումս համարեն իրենց հասցէագրուած նետարձակում։ Կրնամ վստահեցնել այդպիսիները որ
յօդուածս այդպիսի նպատակ չի հետապնդեր։
Հայ արուեստի՝ յատկապէս բանաստեղծութեան եւ երաժշտութեան բնագաւառէն ներս, բազմաթիւ գլուխգործոցներ կեանքի կոչուեցան սովետական տարիներուն։ Եթէ Խաչատուրեանի օրհներգէն “սովետական հոտ կու գայ”, նոյն տրամաբանութեամբ՝ “հոտ կու գայ” նաեւ խորհրդային տարիներուն յօրինուած ստեղծագործութիւններէն։։ Ի՞նչ ընենք, ոչնչացնե՞նք զանոնք...։Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշուառ անտէր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ”, նոյն նշտրակով կարելի էր նաեւ ”Սովետական ազատ անկախ Հայաստան"ի "սովետական"ը կտրել, եւ անոր փոխարէն դնել, օրինակ՝ "մեր փառապանծ ազատ անկախ Հայաստան”, կամ նման ուրիշ արտայայտութիւն մը։
Արամ Խաչատուրեան Տուն-թանգարանի դիմագրքին մէջ (facebook) Լիանա Կարապետեանի հրատարակած Արթուր Եղիկեանի "Հիմնի պատմութիւնը" շահեկան յօդուածը մեծապէս տպաւորեց զիս իր լրջութեամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքին մէջ օրհներգի հետ կապուած լուրջ վերլուծումներու վրայ հիմնուած կարծիքներ յայտնած եւ առաջարկներ կատարած են նաեւ՝ կարգ մը այլ հեղինակաւոր անձնաւորութիւններ, ինչպէս Դանիէլ Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնեանն ու ուրիշներ։ Անոնց թելադրութիւնն է, որ Խաչատուրեանի յօրինած հիմնը վերահաստատուի որպէս Հայաստանի Հանրապետութեան պետական օրհներգ։
Յօդուածս կ’ուզեմ աւարտել հետեւեալ եզրակացութեամբ.
Բարգաւաճ ու պայծառ հայրենիք մը կերտելու աշխատանքին նուիրուած
Page 2 of 3
Օրհներգ Արեւմտահայերէն
13/02/2019, 16:37
ժողովուրդ մը, իմ կարծիքով, ԱՐԺԱՆԻ Է ՈՒՆԵՆԱԼ
ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺԻՇՏԻ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՀԻՄՆԸ ՈՐՊԷՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Կիւզելեան Լոնտոն, Փետրուար 2019
ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐԵԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺԻՇՏԻ ՄԸ ՀԵՂԻՆԱԿԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՀԻՄՆԸ ՈՐՊԷՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Կիւզելեան Լոնտոն, Փետրուար 2019
Page 3 of 3
------------------0----------------
------------------0----------------
Ժամանակն է որ Հայաստան ունենա իր արժանավայել օրհներգը
Վերջերս նորից վերարծարծվել է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփյուռքի լրամիջոցները ողողված են տարբեր հայացքների տեր մարդկանց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մի բան հստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգավաճ եւ հզոր Հայաստան կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերի բաձարձակ մեծամասնությունը, հատկապես մտավորականներն ու արվեստագետները համաձայն են որ վերահաստատվի Արամ Խաչատուրյանի հորինած հրաշալի հիմնը, որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգը։
Իմ տեսակետը այս խնդրի մասին եղել եւ մնում է միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտել եմ "Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնված որոշումը ։ Ինձ համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ արարքը։ Առնված որոշման մեջ կարեւոր դեր խաղացին, բացի պետական ղեկավարներից՝ նաեւ աղմկարար "փառքի մուրացկաններ", ինչպէս նաեւ չակերտավոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունեության իրավադաշտը, իմ կարծիքով, պետք էր սահմանափակվեր քայլարշավներով…։
Մի երկրի պետական օրհներգը իր մեջ պետք է խտացնի նրա պատմությունը, նրա մշակոյթը, հոգվոր արժեքները, երաժշտության դարավոր ձայնալիքները, մանավանդ՝ բարգավաճ ու պայծառ հայրենիք կերտելու ժողովրդի վճռականությունն ու հայրենասիրական ոգին։
Արամ Խաչատուրյանի հորնած օրհներգը իր մեջ խտացնում է ահա՝այդ բոլորը։
Այս առնչությամբ տեղին եմ համարում նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրյանը այցելեց Լոնդոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս (Հունվար-Փետրվար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներից մեկի ժամանակ, պատասխանելով իմ հարցին, Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործության հիմնական աղբյուրը հայկական ծողովրդական երաժշտությունն է եղել։ Խնդրեցի նրանց խոսել նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպես նախկին դպրեվանեցի, Վարպետը զարմացրեց ինձ, երբ հաստատեց որ օրհներգի հորինման մեջ օգտագործել է հայկական եկեղեցական շարականների, հատկապես "Քրիստոս ի մեջ մեր հայտնեցավ”ի երաժշտությունը։
Հայաստանում եւ արտասահմանում կան խմբավորումներ, որոնք դեմ են Ա. Խաչատուրյանի հիմնը որդեգրել որպես Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ դա հորինված է խորհրդային տարիներին եւ դրանից "սովետական հոտ է գալիս...։"
Ինչպես նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնված է հայ եկեղեցու շարականների երաժշտության վրա, հետեւաբար դրանից բացարձկապես "սովետակն հոտ" չի կարող գալ...։ Ընդհակառակը՝ այդ օրհներգի մեջ կա հայոց դարավոր պատմության արձագանգը, Հայկ Նահապետի հուժկու ձայնը, Գրիգոր Լուսաւորչի, Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ կաթողիկոսի խնկաբոյր աղոթքների հունչը , Վարդան Մամիկոնյանի եւ Դավիթ Բեկի մարտական ոգին եւ մեր սրբացած բյուրավոր նահատակների արդարություն պահանջող ճիչը...։
Ինչպե՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն կոմպոզիտորներից մեկի, Արամ Խաչատուրյանի հորինած, եւ աշխարհի լավագոյն հիմներից մեկը համարվող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշվառ անտեր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ժառանգություն ունեցող հայ ժողովուրդի համար աններելի՝ նոյնիսկ ամոթ է, ուրիշի հորինած երգը որդեգրել որպես պետական օրհներգ։
ինձ համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թե ինչպե՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մի առնչություն ունի հայ ժողովրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպես պետական օրհներգ…։
Հավանաբար գտնվեն անհատներ եւ քաղաքական խմբավորումներ, որոնք իմ վերոգրյալ հարցը համարեն իրենց հասցեագրված նետարձակում։ Կրող եմ վստահացնել նրանց, որ իմ հոդվածը նման նպատակ չի հետապնդում։
Հայ արվեստի՝ հատկապես բանաստեղծության եւ երաժշտության բազմաթիվ գլուխգործոցներ կյանքի կոչվեցին սովետական տարիներին։ Եթե Խաչատուրյանի օրհներգից "սովետական հոտ է գալիս", նոյն տրամաբանութեամբ` "սովետական հոտ է գալիս" նաեւ խորհրդային տարիներին հորիված բոլոր ստեղծագործություններից...։ Ի՞նչ անենք, ոչնչացնե՞նք դրանք։ Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշվառ անտեր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ" ՝ նոյն նշտրակով կարելի էր "Սովետական ազատ անկախ Հայաստան"ի "սովետական"ը կտրել, եւ նրա փոխարեն դնել, օրինակ՝ "մեր փառապանծ ազատ անկախ Հայաստան”, կամ նման ուրիշ մի արտայայտություն։
Արամ Խաչատուրյան Տուն-թանգարանի դիմագրքում (facebook) Լիանա Կարապետյանի հրատարակած Արթուր Եղիկյանի "Հիմնի պատմությունը" շահեկան հոդվածը մեծապես տպավորեց ինձ իր լրջությամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքում օրհներգի հետ կապված լուրջ վերլուծումների վրա հիմնված առաջարկներ են կատարել նաեւ Դանիել Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնյանը եւ ուրիշներ։ Նրանց թելադրությունն է որ Խաչատուրեանի հիմնը վերահաստատվի որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգ։
Ուզեմ եմ հոդվածս եզրափակելով ընդգծել հետեւյալը.
ԲԱՐԳԱՎԱՃ ՈՒ ՊԱՅԾԱՌ ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԿԵՐՏԵԼՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ ԱՐԺԱՆԻ Է ՈՒՆԵՆԱԼ ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐՅԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺՇՏԻ ՀՈՐԻՆԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Գյուզելյան
Լոնդոն, Փետրվար 2019
-------------------0-----------------
Հայաստանյան 13/02/2019, 16:37
Ժամանակն է որ Հայաստան ունենա իր արժանավայել
օրհներգը
Վերջերս նորից վերարծարծվել է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփյուռքի լրամիջոցները ողողված են տարբեր հայացքների տեր մարդկանց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մի բան հստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգավաճ եւ հզոր Հայաստան կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերի բաձարձակ մեծամասնությունը, հատկապես մտավորականներն ու արվեստագետները համաձայն են որ վերահաստատվի Արամ Խաչատուրյանի հորինած հրաշալի հիմնը, որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգը։
Իմ տեսակետը այս խնդրի մասին եղել եւ մնում է միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտել եմ "Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնված
որոշումը ։ Ինձ համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ արարքը։ Առնված որոշման մեջ կարեւոր դեր խաղացին, բացի պետական ղեկավարներից՝ նաեւ աղմկարար "փառքի մուրացկաններ", ինչպէս նաեւ չակերտավոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունեության իրավադաշտը, իմ կարծիքով, պետք էր սահմանափակվեր քայլարշավներով...։
Մի երկրի պետական օրհներգը իր մեջ պետք է խտացնի նրա պատմությունը, նրա մշակոյթը, հոգվոր արժեքները, երաժշտության դարավոր ձայնալիքները, մանավանդ՝ բարգավաճ ու պայծառ հայրենիք կերտելու ժողովրդի վճռականությունն ու հայրենասիրական ոգին։
Արամ Խաչատուրյանի հորնած օրհներգը իր մեջ խտացնում է ահա՝այդ բոլորը։
Այս առնչությամբ տեղին եմ համարում նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրյանը այցելեց Լոնդոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս
(Հունվար-Փետրվար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներից մեկի ժամանակ, պատասխանելով իմ հարցին, Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործության հիմնական աղբյուրը հայկական ծողովրդական երաժշտությունն է եղել։ Խնդրեցի նրանց խոսել նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպես նախկին դպրեվանեցի, Վարպետը զարմացրեց ինձ, երբ հաստատեց որ
Վերջերս նորից վերարծարծվել է Հայաստանի պետական օրհներգը փոխելու հարցը։ Հայաստանի եւ սփյուռքի լրամիջոցները ողողված են տարբեր հայացքների տեր մարդկանց զանազան զարմանազան կարծիքներով։
Մի բան հստակ է սակայն՝ որ ժողովրդավարական, բարգավաճ եւ հզոր Հայաստան կերտելու հեռանկարով խանդավար հայերի բաձարձակ մեծամասնությունը, հատկապես մտավորականներն ու արվեստագետները համաձայն են որ վերահաստատվի Արամ Խաչատուրյանի հորինած հրաշալի հիմնը, որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգը։
Իմ տեսակետը այս խնդրի մասին եղել եւ մնում է միշտ՝ նոյնը։
Ժամանակին դատապարտելով դատապարտել եմ "Մեր հայրենիք"ը Հայաստանի պետական օրհներգ հռչակելու համար առնված
որոշումը ։ Ինձ համար բոլորովին անհասկնալի եւ անբացատրելի էր այդ արարքը։ Առնված որոշման մեջ կարեւոր դեր խաղացին, բացի պետական ղեկավարներից՝ նաեւ աղմկարար "փառքի մուրացկաններ", ինչպէս նաեւ չակերտավոր “երաժիշտներ”, որոնց գործունեության իրավադաշտը, իմ կարծիքով, պետք էր սահմանափակվեր քայլարշավներով...։
Մի երկրի պետական օրհներգը իր մեջ պետք է խտացնի նրա պատմությունը, նրա մշակոյթը, հոգվոր արժեքները, երաժշտության դարավոր ձայնալիքները, մանավանդ՝ բարգավաճ ու պայծառ հայրենիք կերտելու ժողովրդի վճռականությունն ու հայրենասիրական ոգին։
Արամ Խաչատուրյանի հորնած օրհներգը իր մեջ խտացնում է ահա՝այդ բոլորը։
Այս առնչությամբ տեղին եմ համարում նշել, որ 1977-ին Արամ Խաչատուրյանը այցելեց Լոնդոն, ուր մնաց շուրջ երկու ամիս
(Հունվար-Փետրվար)։ Մեր ամենօրեայ հանդիպումներից մեկի ժամանակ, պատասխանելով իմ հարցին, Վարպետը հաստատեց որ իր ստեղծագործության հիմնական աղբյուրը հայկական ծողովրդական երաժշտությունն է եղել։ Խնդրեցի նրանց խոսել նաեւ Սովետական Հայաստանի օրհներգի երաժշտական կառոյցի մասին։ Որպես նախկին դպրեվանեցի, Վարպետը զարմացրեց ինձ, երբ հաստատեց որ
Page 1 of 3
Հայաստանյան 13/02/2019, 16:37
օրհներգի հորինման մեջ օգտագործել է հայկական եկեղեցական
շարականների, հատկապես "Քրիստոս ի մեջ մեր հայտնեցավ”ի
երաժշտությունը։
Հայաստանում եւ արտասահմանում կան խմբավորումներ, որոնք դեմ են Ա. Խաչատուրյանի հիմնը որդեգրել որպես Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ դա հորինված է խորհրդային տարիներին եւ դրանից "սովետական հոտ է գալիս...։"
Ինչպես նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնված է հայ եկեղեցու շարականների երաժշտության վրա, հետեւաբար դրանից բացարձկապես "սովետակն հոտ" չի կարող գալ...։ Ընդհակառակը՝ այդ օրհներգի մեջ կա հայոց դարավոր պատմության արձագանգը, Հայկ Նահապետի հուժկու ձայնը, Գրիգոր Լուսաւորչի, Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ կաթողիկոսի խնկաբոյր աղոթքների հունչը , Վարդան Մամիկոնյանի եւ Դավիթ Բեկի մարտական ոգին եւ մեր սրբացած բյուրավոր նահատակների արդարություն պահանջող ճիչը...։
Ինչպե՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն կոմպոզիտորներից մեկի, Արամ Խաչատուրյանի հորինած, եւ աշխարհի լավագոյն հիմներից մեկը
համարվող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշվառ անտեր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ժառանգություն ունեցող հայ ժողովուրդի համար աններելի՝ նոյնիսկ ամոթ է, ուրիշի հորինած երգը որդեգրել որպես պետական օրհներգ։
ինձ համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թե ինչպե՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մի առնչություն ունի հայ ժողովրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպես պետական օրհներգ...։
Հավանաբար գտնվեն անհատներ եւ քաղաքական խմբավորումներ, որոնք իմ վերոգրյալ հարցը համարեն իրենց հասցեագրված նետարձակում։ Կրող եմ վստահացնել նրանց, որ իմ հոդվածը նման նպատակ չի հետապնդում։
Հայ արվեստի՝ հատկապես բանաստեղծության եւ երաժշտության բազմաթիվ գլուխգործոցներ կյանքի կոչվեցին սովետական տարիներին։ Եթե Խաչատուրյանի օրհներգից "սովետական հոտ է գալիս", նոյն տրամաբանութեամբ` "սովետական հոտ է գալիս" նաեւ
խորհրդային տարիներին հորիված բոլոր ստեղծագործություններից...։ Ի՞նչ անենք, ոչնչացնե՞նք դրանք։ Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշվառ անտեր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ" ՝ նոյն նշտրակով
Հայաստանում եւ արտասահմանում կան խմբավորումներ, որոնք դեմ են Ա. Խաչատուրյանի հիմնը որդեգրել որպես Հայաստանի պետական օրհներգը, առարկելով որ դա հորինված է խորհրդային տարիներին եւ դրանից "սովետական հոտ է գալիս...։"
Ինչպես նշեցինք, Ա. Խաչատուրեանի օրհներգը հիմնված է հայ եկեղեցու շարականների երաժշտության վրա, հետեւաբար դրանից բացարձկապես "սովետակն հոտ" չի կարող գալ...։ Ընդհակառակը՝ այդ օրհներգի մեջ կա հայոց դարավոր պատմության արձագանգը, Հայկ Նահապետի հուժկու ձայնը, Գրիգոր Լուսաւորչի, Մեսրոպ Մաշտոցի եւ Սահակ կաթողիկոսի խնկաբոյր աղոթքների հունչը , Վարդան Մամիկոնյանի եւ Դավիթ Բեկի մարտական ոգին եւ մեր սրբացած բյուրավոր նահատակների արդարություն պահանջող ճիչը...։
Ինչպե՞ս կարելի էր ժամանակակից մեծագոյն կոմպոզիտորներից մեկի, Արամ Խաչատուրյանի հորինած, եւ աշխարհի լավագոյն հիմներից մեկը
համարվող օրհներգը փոխարինել ”Մեր հայրենիք թշվառ անտեր”ով...։ Երաժշտական եւ բանաստեղծական հարուստ ժառանգություն ունեցող հայ ժողովուրդի համար աններելի՝ նոյնիսկ ամոթ է, ուրիշի հորինած երգը որդեգրել որպես պետական օրհներգ։
ինձ համար անհասկնալի է նաեւ այն հանգամանքը, թե ինչպե՞ս եւ ինչո՞ւ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ղեկավարները “Մեր հայրենիք”ը, որ ոչ մի առնչություն ունի հայ ժողովրդի եւ Հայաստանի հետ, որդեգրեցին որպես պետական օրհներգ...։
Հավանաբար գտնվեն անհատներ եւ քաղաքական խմբավորումներ, որոնք իմ վերոգրյալ հարցը համարեն իրենց հասցեագրված նետարձակում։ Կրող եմ վստահացնել նրանց, որ իմ հոդվածը նման նպատակ չի հետապնդում։
Հայ արվեստի՝ հատկապես բանաստեղծության եւ երաժշտության բազմաթիվ գլուխգործոցներ կյանքի կոչվեցին սովետական տարիներին։ Եթե Խաչատուրյանի օրհներգից "սովետական հոտ է գալիս", նոյն տրամաբանութեամբ` "սովետական հոտ է գալիս" նաեւ
խորհրդային տարիներին հորիված բոլոր ստեղծագործություններից...։ Ի՞նչ անենք, ոչնչացնե՞նք դրանք։ Եթէ թոյլատրելի էր "Իտալացի աղջկան երգը”ի բառերը վիրահատելով՝ "մեր հայրենիք թշվառ անտեր"ը դարձնել "մեր հայրենիք ազատ անկախ" ՝ նոյն նշտրակով
Page 2 of 3
Հայաստանյան 13/02/2019, 16:37
կարելի էր "Սովետական ազատ անկախ Հայաստան"ի "սովետական"ը
կտրել, եւ նրա փոխարեն դնել, օրինակ՝ "մեր փառապանծ ազատ
անկախ Հայաստան”, կամ նման ուրիշ մի արտայայտություն։
Արամ Խաչատուրյան Տուն-թանգարանի դիմագրքում (facebook) Լիանա Կարապետյանի հրատարակած Արթուր Եղիկյանի "Հիմնի պատմությունը" շահեկան հոդվածը մեծապես տպավորեց ինձ իր լրջությամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքում օրհներգի հետ կապված լուրջ վերլուծումների վրա հիմնված առաջարկներ են կատարել նաեւ Դանիել Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնյանը եւ ուրիշներ։ Նրանց թելադրությունն է որ Խաչատուրեանի հիմնը վերահաստատվի որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգ։
Ուզեմ եմ հոդվածս եզրափակելով ընդգծել հետեւյալը.
ԲԱՐԳԱՎԱՃ ՈՒ ՊԱՅԾԱՌ ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԿԵՐՏԵԼՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ ԱՐԺԱՆԻ Է ՈՒՆԵՆԱԼ ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐՅԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺՇՏԻ ՀՈՐԻՆԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Գյուզելյան Լոնդոն, Փետրվար 2019
Արամ Խաչատուրյան Տուն-թանգարանի դիմագրքում (facebook) Լիանա Կարապետյանի հրատարակած Արթուր Եղիկյանի "Հիմնի պատմությունը" շահեկան հոդվածը մեծապես տպավորեց ինձ իր լրջությամբ եւ խորաթափանց վերլուծումներով։ Նոյն դիմագրքում օրհներգի հետ կապված լուրջ վերլուծումների վրա հիմնված առաջարկներ են կատարել նաեւ Դանիել Երաժիշտը, Ալեն Սիմոնյանը եւ ուրիշներ։ Նրանց թելադրությունն է որ Խաչատուրեանի հիմնը վերահաստատվի որպես Հայաստանի Հանրապետության պետական օրհներգ։
Ուզեմ եմ հոդվածս եզրափակելով ընդգծել հետեւյալը.
ԲԱՐԳԱՎԱՃ ՈՒ ՊԱՅԾԱՌ ՀԱՅՐԵՆԻՔ ԿԵՐՏԵԼՈՒ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻՆ ՆՎԻՐՎԱԾ ՀԱՅ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴԸ ԱՐԺԱՆԻ Է ՈՒՆԵՆԱԼ ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՈՒՐՅԱՆԻ ՆՄԱՆ ՀԱՆՃԱՐԵՂ ԵՐԱԺՇՏԻ ՀՈՐԻՆԱԾ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ՈՐՊԵՍ ՊԵՏԱԿԱՆ ՕՐՀՆԵՐԳ։
Ասատուր Գյուզելյան Լոնդոն, Փետրվար 2019
Page 3 of 3
No comments:
Post a Comment